Metoda Pressio w leczeniu zachowawczym skolioz

Artykuł sponsorowany
Skoliozy są heterogenną grupą schorzeń, w których dochodzi do zmiany kształtu i ustawienia kręgosłupa. Samo słowo skolioza (łac. scoliosis, gr. scoliogos) oznacza boczne skrzywienie kręgosłupa. Jednak z uwagi na szerokość tego pojęcia, mnogość odmian oraz przyczyn, słowo skolioza zawsze należy łączyć ze stosownie opisującym go przymiotnikiem.

1. Podstawowe grupy skolioz

Wyróżnia się dwie podstawowe grupy skolioz:
1) skolioza funkcjonalna
2) skolioza strukturalna
2a) skolioza idiopatyczna.

Skolioza funkcjonalna:
Jest to deformacja kręgosłupa, do której doszło wtórnie. Pierwotna przyczyna jest inna i leży poza kręgosłupem, na przykład skrócenie kończyny dolnej lub asymetryczne napięcie mięśni okołokręgosłupowych. Skolioza tego typu zwykle zmniejsza się lub całkowicie ustępuje po wyeliminowaniu pierwotnej przyczyny wywołującej skrzywienie. Ten typ skrzywienia dotyczy 20% wszystkich chorych.

Skolioza strukturalna:
To takie skrzywienie kręgosłupa, w którym wystąpiły już utrwalone zmiany w obrębie kształtu i wzajemnego położenia kręgów i krążków międzykręgowych. Doszło już także do utrwalenia się asymetrii torebek stawowych, więzadeł, mięśni oraz powięzi grzbietu. Skoliozy strukturalne można podzielić w oparciu o przyczyny powstania takiego stanu, np. na: wrodzone, neurogenne, mięśniowopochodne, idiopatyczne.

Skolioza idiopatyczna:
Jest najcześciej występującą odmianą skoliozy strukturalnej. Dotyczy ona 80% wszystkich przypadków. Na skoliozę idiopatyczną cierpi 2-3% całej populacji. Do tej pory nie udało się ustalić przyczyn jej powstawania. Poszukuje się ich we wrodzonych lub nabytych deformacjach kręgów, dopatruje się ich także w niesymetrycznej budowie pnia mózgu, co z kolei prowadzi do zaburzeń czucia i równowagi, zaburzenia funkcji płytek krwi czy kolagenu. Wielu autorów szuka przyczyn w zaburzeniach ogólnoustrojowych takich jak zaburzenia wydzielania melatoniny czy syntezy mukopolisacharydów lub lipoproteiny. Podkreśla się również istotny udział czynników genetycznych. Ostatecznie jednak etiopatogeneza skolioz jest nieznana, a mnogość wymienianych przyczyn wskazuje na prawdopodobieństwo złożoności i wieloczynnikowości etiologii.

Żeby stwierdzić, że dane skrzywienie jest skoliozą idiopatyczną, należy odnotować następujące cechy takiej deformacji:
a) Zmiana kształtu kręgosłupa musi być trójwymiarowa, tj. musi dojść do skrzywienia bocznego, do zaburzenia lordozy lędźwiowej lub/i kifozy piersiowej oraz do rotacji kręgów względem siebie.
b) Kąt takiego skrzywienia mierzony na zdjęciu RTG w projekcji a-p musi przekraczać 10° w skali Cobba (wg Scoliosis Research Society ‒ SOSORT).
c) Taka skolioza ma tendencję do postępu, przede wszystkim w okresach przyspieszonego wzrostu, tj. między 5 a 8 oraz między 11 a 14 rokiem życia. Problem ten częściej dotyczy dziewcząt. Ryzyko postępu choroby rośnie wprost proporcjonalnie do stopnia utraty fizjologicznej kifozy kręgosłupa piersiowego oraz do wartości kąta Cobba w momencie postawienia diagnozy. W związku z ryzykiem progresji, skolioza idiopatyczna może prowadzić do dużych deformacji tułowia, znacznego spadku jakości życia, komplikacji pulmonologicznych czy kardiowaskularnych. Potencjał progresywny skoliozy wyczerpuje się wraz z zakończeniem okresu wzrastania. U dorosłych skrzywienie może postępować, ale ma to związek z narastającym zniekształceniem kostnym oraz z zapadaniem się kręgosłupa. W ostatnim czasie możliwe stało się ocenianie ryzyka progresji skrzywienia na podstawie badania genetycznego. Zidentyfikowano 53 markery genetyczne, które mogą umożliwić zakwalifikowanie pacjenta do grupy progresywnej lub stabilnej.

2. Inne podziały skolioz
Istnieje też wiele innych podziałów skolioz.

Ze względu na lokalizację skrzywienia skoliozy dzielimy na:
a) skoliozy piersiowe
b) skoliozy lędźwiowe
c) skoliozy piersiowo-lędźwiowe
d) skoliozy podwójne.
Ze względu na ilość łuków skoliozy dzielimy na:
a) skrzywienia jednołukowe
b) skrzywienia dwułukowe
c) skrzywienia wielołukowe.

Ze względu na stopień mechanicznej kompensacji skrzywienia skoliozy dzielimy na:
a) skrzywienia wyrównane
b) skrzywienia niewyrównane.

Ze względu na wiek występowania skoliozy dzielimy na:
a) skoliozy wczesnodziecięce ‒ stwierdzone do ukończenia 3 lat
b) skoliozy dziecięce ‒ do 10 roku życia
c) skoliozy młodzieńcze ‒ u dojrzewających nastolatków.

Warto zaznaczyć, że im dłuższy jest czas od ujawnienia się skoliozy do czasu zakończenia wzrostu, tym większe jest ryzyko progresji skrzywienia.

3. Postępowanie zachowawcze w skoliozach

Postępowanie zachowawcze i jego cele:
Cele postępowania zachowawczego należy rozpatrywać w dwóch aspektach: morfologicznym i czynnościowym, gdyż oba te elementy wpływają na poprawę jakości życia pacjenta.

Cele zachowawczego leczenia skolioz idiopatycznych:
a) zatrzymanie progresji skrzywienia w okresie dojrzewania
b) zapobieganie lub leczenie dysfunkcji układu oddechowego
c) zapobieganie lub leczenie zespołów bólowych kręgosłupa
d) poprawa wyglądu poprzez korekcję wady postawy.

Istnieje wiele metod nieoperacyjnego leczenia skolioz. Stosuje się gorsetowanie oraz szeroko pojętą kinezyterapię, uzupełnianą elementami fizykoterapii.

Gorsety ortopedyczne służą do powstrzymania progresji choroby. Najczęściej stosowane to Cheneau, Spine-Cor, Boston i Milwaukee.

Wg SOSORT (Society on Scoliosis Orthopaedic and Rehabilitation Treatment ‒ konferencja w Mediolanie, 2005), najważniejsze w kinezyterapii są ćwiczenia czynne, prowadzące do trójpłaszczyznowej korekcji skrzywienia. Ukierunkowanie działań fizjoterapeuty prowadzącego ćwiczenia z chorym wynika z obrania jednej z najbardziej prawdopodobnych przyczyn powstawania skolioz, tj. dysbalansu nerwowo-mięśniowego. Do prowadzenia ćwiczeń konieczna jest współpraca chorego i jego opiekunów z fizjoterapeutą.

Ćwiczenia te powinny być wykonywane bardzo często ‒ codziennie/kilka razy w tygodniu. Jakość i skutek leczenia zależą od częstości oraz poprawności wykonywanych ćwiczeń.

W terapii bardzo istotne są regularne kontrole, badanie kliniczne i ocena postępów w leczeniu chorego. Zaleca się, by były one przeprowadzane co 6 miesięcy, a w okresie szybkiego wzrostu co 3 miesiące. Warto takie kontrole wzbogacić o zdjęcia RTG z o

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto