Niezwykły most i schron w Ołoboku wpisane do rejestru zabytków. To unikatowe budowle, które miały bronić drogi na Berlin

Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zdecydował o wpisaniu do rejestru mostu i schronu w Ołoboku 6 lutego. Pasjonaci historii i militariów na tę decyzję czekali od dawna. Dlaczego te budowle są tak niezwykłe? To hydrotechniczne obiekty, które są unikatowe na skalę europejską. Te w Ołoboku mają oznaczenie K602 (most rolkowy) oraz 602 (ogromny, betonowy schron, który chroni mechanizm jazu). Budowle były częścią MRU.

Zespół fortyfikacji miał za zadanie ochronę wschodniej granicy III Rzeszy, a w szczególności obszaru położonego między Wartą a Odrą, który stanowił bezpośredni kierunek uderzenia na Berlin. Była to tzw. Brama Lubuska. Ok. 80-km zespół dzieli się na trzy odcinki: północny, centralny i południowy. Obiekt nr 602 jest częścią odcinka południowego, gdzie powstały dwa duże systemy zalewowe: między jeziorami Goszcza i Paklicko Wielkie i od jeziora Niesłysz do rzeki Odry. Istotę tych systemów stanowiły budowle hydrotechniczne piętrzące wodę. System zalewowy Niesłysz-Odra, zwany „Systemem 600”, miał długość 18 km i opierał się na rzece Ołobok. Obiekt hydrotechniczny w Ołoboku posiadał kluczowe znaczenie i wraz z czterema innymi obiektami tego typu został zbudowany wiosną 1935 r.

Opisywana budowla miała za zadanie zamykać wylot z jeziora Niesłysz. Służący do tego jaz został ukryty w imponującym bunkrze. Ogromna, betonowa konstrukcja stoi przy moście po dziś dzień. Podczas wojny Niemcy zamaskowali go drewnianymi belkami i deskami. Bunkier przypominał zwykłą stodołę. Po otwarciu jazu poziom w jeziorze Niesłysz obniżał się nawet o dwa metry. Woda z jeziora zalewała wtedy tereny położone poniżej mostu przesuwnego. To miało zatrzymać, albo chociaż znacząco spowolnić nacierającego wroga. Sam most można było przeciągnąć na stronę zachodnią specjalną, ręczną wyciągarką albo po podczepieniu liny do samochodu. Było to możliwe dzięki temu, że przęsło przeprawy było wsparte na rolkach.

Po II wojnie światowej wojska radzieckie i polskie prowadziły systematyczne akcje wysadzania obiektów MRU. Działania te trwały z różnym natężeniem do lat 60. XX w. Obiekt hydrotechniczny 602 należy do nielicznych, które zachowały się bez większych zmian. Obiekty są częścią południowego odcinka MRU uznanego za zespół fortyfikacji unikalny w skali europejskiej, z uwagi na skalę, rozwiązania techniczne i funkcjonalne. - czytamy na stronie Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Mapa: Most i bunkier nr 602 w Ołoboku