Żab, jaszczurek, węży, ropuch mamy coraz mniej. Dlatego, że nie mają futerek? "Niektórzy celowo zabijają zwierzęta" - mówi przyrodnik z UZ

Jeszcze kilka lat temu w moim ogrodzie roiło się od jaszczurek. Ostatnią widziałem kilka lat temu i to niesioną w pysku przez kota...
Ten trend jest niestety widoczny. To problem wręcz globalny. Składa się na to wiele czynników.

Jednym z nich są właśnie koty, które wypuszczane przez właścicieli na dwór zabijają nie tylko rodzime, chronione przecież gady, ale także ptaki i inne zwierzęta.
Jeśli chodzi o padalce, to nadal niestety niektórzy celowo je zabijają, myląc te niegroźne dla człowieka i pożyteczne beznogie jaszczurki ze żmijami. Ale nawet żmije nie są dla ludzi zagrożeniem jeśli się ich nie osacza czy nie depcze. Rzeki są regulowane, a brzegi niektórych zostały wręcz wybetonowane, co jest zdecydowanie niekorzystne dla żab. Jakby tego było mało, często rzeki są sztucznie zarybiane, co skutkuje zjadaniem żab, ich skrzeku i kijanek (larw) przez drapieżne ryby.

Ile gatunków płazów żyje w naszym regionie?
W okolicy Zielonej Góry żyje czternaście gatunków płazów. Ropuchy, kumak, grzebiuszka, żaby, rzekotka, traszki (trytony). Wśród tych ostatnich jest traszka górska, która tutaj ma swoją północną krawędź zasięgu występowania w Polsce. Najrzadsza jest ropucha paskówka, która, co bardzo ciekawe, biega jak mysz, zamiast skakać tak, jak robią to żaby.

Czy nie szkodzi im opinia, że są... obrzydliwe?
Rzeczywiście są to zwierzęta powszechnie uznawane za zdecydowanie mniej medialne i „słodkie” niż lisy czy sarny. Przez to skupiają na sobie mniejszą uwagę. Odpowiada za to także ich skryty tryb życia. Jest z nimi związanych trochę przesądów i wierzeń, które powoli odchodzą w niepamięć. Myślę, że prawie każdy wie, iż rodzime płazy i gady są w Polsce chronione, więc nie wolno ich zabijać.

Czy płazy są pożyteczne?
Zdecydowanie płazy są pożyteczne. Dlatego nawet jak nas brzydzą, to powinniśmy o nie dbać. Zwierzęta te zjadają komary i ich larwy. Kijanki oczyszczają wodę w stawach. W ogrodach czy na działkach płazy pomagają nam walczyć ze szkodnikami roślin. To, że stanowią pokarm dla drapieżników też czyni tą gromadę zwierząt pożyteczną w ten sposób także realizują swoje funkcje ekologiczne.

Co możemy zrobić, aby jednak przetrwały?
Stworzyć nawet niewielkie oczko wodne w ogrodzie czy na działce, które nie będzie zarybione, zostanie prędko zasiedlone przez kilka gatunków płazów. Powinniśmy także uważać, by nie rozjeżdżać migrujących płazów samochodami i nie deptać świeżo przeobrażonych ropuszek, gdy latem pojawiają się w dużej liczbie przy zbiornikach wodnych.

Podczas masowych wiosennych migracji płazów wiele z nich ginie będąc rozjechanymi przez samochody. Warto więc coś z tym zrobić - np. poprzez budowę przepustów, przenoszenie płazów przez ulicę, czy ustawianie płotków wzdłuż drogi.
Do tego jednak potrzeba zgody Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Pomóc płazom może także eliminacja obcych, inwazyjnych gatunków, które na nie polują, takich jak szop pracz, rak pręgowany czy amerykańskie żółwie słodkowodne. Nie wolno wypuszczać do natury niczego, co kupiliśmy w sklepie zoologicznym. Ponadto kluczowe jest by nie zaśmiecać i nie zanieczyszczać terenów dzikich.