Wyjątkowy spektakl PRZY PRZY w Lubuskim Teatrze już w sobotę . Każdy z nas ma supermoc

Aktorzy Joanna Waż i Paweł Wydrzyński przyszli na spotkanie, by wziąć udział w wyjątkowym projekcie. Dostali fragment tekstu do przeczytania. Nic trudnego dla tych, dla których słowo jest codziennością. Tymczasem tekst ułożony był w postaci fali…

- Dostaliśmy też okulary. To było kolejne utrudnienie – mówi Joanna Wąż. – Mało tego, nie mogliśmy się skupić, bo włączona nam głośne odgłosy szkolnego korytarza. Te wszystkie wyolbrzymione bodźce powodowały, że było to dla nas trudne zadanie. To uświadomiło nam, z jakim dyskomfortem spotykają się osoby w spektrum autyzmu. I że nie można wymagać od nich tego samego, czego możemy wymagać od osób, które takich utrudnień nie posiadają w życiu codziennym. I to był taki wstęp do pracy nad spektaklem „PRZY PRZY”.
Pedagog specjalny i terapeuta Marzena Ganczar, konsultant przy spektaklu, podkreśla, że osoby ze spektrum autyzmu trochę inaczej czują, słyszą i widzą. Ich zmysły funkcjonują inaczej niż osób bez takiej wrażliwości sensorycznej. Zbyt wiele bodźców może wykluczyć te osoby z tego typu projektów kulturalnych.

Paweł Wydrzyński na propozycję zagrania w sztuce, zawahał się… Bo nigdy wcześniej nie miał kontaktu z osobami ze spektrum autyzmu.
- Jak Piotrek (reżyser spektaklu – Piotr Soroka) zaproponował mi, żebym wziął udział w jego projekcie, to od razu powiedziałem, że ja o tym temacie nie mam zielonego pojęcia – wspomina aktor, którego przekonało to, że zarówno reżyser jak i specjalna konsultantka, Marzena Ganczar, pracująca z osobami w spektrum autyzmu, będą służyć wsparciem podczas pracy nad spektaklem.
Piotr Soroka dodaje: - Marzena czuwała nad tym, czy nasze fantazje nie ponoszą nas za bardzo! I rzeczywiście od samego początku, myśląc o „PRZY PRZY” komponowałem sceny i tak sobie namysł organizowałem nad spektaklem, żeby uniknąć nagłych zmian, różnej dynamiki, jeśli chodzi o ruch aktorów, kwestie muzyki czy świateł. Koncertujemy się nie tylko nad tym, żeby to było przedstawienie przyjemne, bezpieczne i przyjazne osobom w spektrum autyzmu czy różnej wrażliwości sensorycznej, ale również widzom dorosłym. Dla mnie są oni równie ważni jak dzieci. Przecież to ostatecznie rodzice i opiekunowie podejmują decyzje o przyjściu do teatru.

Dla aktorów to było wyzwanie, stąd dużo rozmów o delikatności, bliskości.
- Przez miesiąc uczyliśmy się tego, by unikać mocnych dźwięków, mocno zmieniającego się światła, mocnych ruchów – zauważa Paweł Wydrzyński. – Nagrywaliśmy wszystko kamerą czy telefonem, by analizować naszą grę. Miałem zrobić np. delikatny ruch ręką, a na nagraniu wyszło to, jakbym miał uciąć komuś głowę.
Co jeszcze może nas zaskoczyć? A choćby to, że spektaklu pada jedno słowo. Choć powtórzone kilka razy. Aktorzy wierzą, że tym jednym słowem i ruchem uda się im przekazać wszystko to, co założyli wspólnie z reżyserem i innymi twórcami przedstawienia.
Adam Królikowski, scenograf i kostiumograf, zadbał o to, by aktorzy wystąpili w delikatnych strojach w kolorze cielistym, barwy te odnajdziemy w scenografii czy wielkich łapach, którymi posługiwać się będą aktorzy. Jedynie podłoga ma być w białym kolorze, dla kontrastu, by widoczni byli aktorzy i ich gra.
O delikatności pamiętał też Szymon Tomczyk, który odpowiada za kompozycje muzyczne.

- Jesteśmy bardziej performerami niż aktorami. Sugerujemy się tym, że na widowni będą najnaje, czyli dzieci od pierwszego roku życia, które dopiero uczą się, reagują na pierwsze bodźce dla zmysłów wzroku, dotyku – zauważa Paweł Wydrzyński. - Pierwszy dotyk, pierwsze przytulenie to kwestia dużej niepewności, ale ekscytacji, ciekawości.
Joanna Waż podkreśla, że na próbach wiele czasu zajmowały rozmowy o tym, by w pewnych momentach czegoś nie przedobrzyć. To była bardzo ciekawa praca, doświadczenie zawodowe i prywatne.
- Nie mam imienia, jestem dziewczyną, która chce się przytulić, która szuka dotyku – mówi aktorka. Bo właśnie o tym wiele mówiliśmy podczas przygotowania spektaklu, jak ważny jest dotyk, przytulanie, od narodzin. I jak my już dorośli, bardzo potrzebujemy ludzkiego przytulenia, które zapewnia bezpieczeństwo i daje energię do życia…
By przeżyć, trzeba nam czterech uścisków dziennie. By zachować zdrowie, trzeba ośmiu uścisków dziennie. By się rozwijać, trzeba dwunastu uścisków dziennie – słowami Virginii Satir zachęca Lubuski Teatr rodziców i opiekunów do zabrania swoich dzieci na pierwsze w ich życiu przedstawienie. Trwać będzie ono 40 minut.

- Samemu przedstawieniu będzie towarzyszył przewodnik, czyli taka broszura w formie elektronicznej, dostępna na stronie Lubuskiego Teatru. Wyjaśni ona kulisy i pomoże w przygotowaniu do przyjścia pierwszy raz do teatru zarówno osobom w spektrum autyzmu czy o różnej wrażliwości sensorycznej jak i wszystkim tym, którzy jeszcze w teatrze nie byli – zauważa reżyser spektaklu. - Znajdą się tam informacje m.in. o czym będzie spektakl, czego mogą się spodziewać, jak dotrzeć do teatru czy rozwiać obawy i lęki, by ta wizyta była po prostu przyjemna…
Premiera sztuki „PRZY PRZY” w Teatrze Lalek Lubuskiego Teatru w Zielonej Górze w sobotę, 2 grudnia, o godzinie 16.00, a kolejne najbliższe spektakle zaplanowano: 3 grudnia o 12.00, 5 grudnia o 10.00 i 12.00.
- Chcemy w repertuarze Teatru Lalek poruszać tematy istotne dla dzieci i młodzieży - mówi Robert Czechowski, dyrektor Lubuskiego Teatru w Zielonej Górze. – Spektakle będą dotykać wielu ważnych tematów, takich jak anoreksja, samobójstwa, alkohol czy używki. W tracie przedstawienia będą mogły odbywać się swobodne dyskusje z udziałem młodzieżowej widowni.